Bulut Bilişim

Bulut bilişim; daha hızlı inovasyon ve esneklik sunmak için sunucular, depolama, veri tabanları, ağ iletişimi, yazılım, analitik ve yapay zeka da dahil olmak üzere bilgi işlem hizmetlerinin bulut (internet) üzerinden sağlanmasıdır. 

Bulut bilişim hizmeti, şirketler için maliyetli olan kendi altyapılarını kurmayı ortadan kaldırır. Şirketler yerine, bulut hizmeti sağlayıcıları bunu kendi sunucularında ve veri merkezlerinde yapar. Veriler, bulut hizmeti sağlayıcısı tarafından tutulan fiziksel sunucularda depolanır. Kullanıcılar verileri sabit diskte kaydetmek yerine, bulut platformuna kaydederek her yerden erişmeyi mümkün kılar. 

Pek çok insan bulutu internetle karıştırma eğilimindedir. Ancak bulut, internetin sadece bir parçasıdır.

Bulut Bilişim Nasıl Çalışır?

Şirketler, daha hızlı inovasyon yapmak ve verilerini daha kolay yönetebilmek için kendi bilgi işlem altyapılarına veya veri merkezlerine sahip olmak yerine, bir bulut hizmeti sağlayıcısından hizmet alabilir.

Şirketlerin bulut bilişim hizmetlerini satın almasının nedenlerinden biri, kendi BT altyapılarına sahip olmasının karmaşıklığa neden olmasıdır. Ayrıca, bunların bakımını yapmak daha yüksek maliyetlere neden olur. Bunun yerine kullandıkları kadar ödeme yaptıkları bulut bilişim hizmetlerinden faydalanırlar. 

Bulut Bilişimin Tarihçesi

Bulut bilişimin tarihçesi 1960’lara kadar uzanıyor. Ancak terim olarak yaygınlaşması 2000’li yılların başında görülüyor.

1950'lerde şirketler ana bilgisayarları kullanmaya başladılar, ancak her kullanıcı için bir bilgisayar satın almak çok pahalıydı. Böylece, bu dönemde zaman paylaşımı adı verilen bir fikir geliştirildi. Bu zaman paylaşımı fikri, modern bulut bilgi işlemin temelini oluşturdu.

1970 ve 1980 tarihleri arasında Microsoft, Apple ve IBM gibi teknoloji devleri, bulut sunucusu teknolojileri geliştirdi. 1999 yılında Salesforce, web tabanlı iş uygulamaları sunan ilk şirket oldu.

Bilgisayara sahip olmak daha uygun maliyetli hale gelince ve bilgisayarlar yaygınlaşınca bulut bilişim kavramına olan ilgi de arttı. Bu gelişmelerden sonra Amazon Web Services gibi bulut bilişim sağlayıcıları ortaya çıkmaya başladı.  Günümüzde ise birçok şirket depolamalarını ve daha birçok hizmeti bulut üzerinden gerçekleştiriyor.

 

Hangi Bulut Bilişim Hizmetleri Mevcuttur?

Bulut bilişim hizmetleri ilk yaygınlaştıkları zamanda sadece depolama üzerine hizmet sunuyorlardı. Günümüzde ise çok çeşitli bulut bilişim hizmetleri mevcuttur.

Gelişen bulut bilişim hizmetleri ile depolama, ağ yönetimi, doğal dil işleme, veri tabanı yönetimi, ofis uygulamaları, yapay zeka ve hatta kuantum gibi hizmetler bir bulut sağlayıcısından satın alınabilir. 

Bilgisayar donanımına fiziksel olarak yakın olmayı gerektirmeyen hemen hemen her hizmet artık bulut aracılığıyla sunulur. Bulut bilişim hizmetleri üç ana kategoriye ayrılır:

 

laaS

Hizmet Olarak Altyapı (IaaS); müşterilerin ihtiyacı olan BT altyapısını kiralayabileceği anlamına gelir. Fiziksel sunucular, sanal sunucular, depolama ve ağ hizmetleri bunlara örnek verilebilir. Bu, uygulamaları kendi bünyelerinde kontrol etmek ve sıfırdan oluşturmak istemeyen şirketler tarafından tercih edilir. Popüler IaaS sağlayıcıları arasında Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure ve Google Cloud Platform (GCP) bulunur.

PaaS

Hizmet Olarak Platform (PaaS); depolama, ağ iletişimi ve sunucuların yanı sıra geliştiricilerin bulut tabanlı bir platformda uygulama geliştirmesine imkan tanır. Geliştiricilerin uygulamalar oluşturmak için ihtiyaç duyduğu ara yazılım, veri tabanı yönetimi gibi araç ve yazılımları içerir. Heroku, AWS Elastic Beanstalk ve Google App Engine popüler PaaS sağlayıcıları arasındadır.

SaaS

Hizmet Olarak Yazılım (SaaS); uygulamaların bir hizmet olarak sunulmasıdır. SaaS günümüzde en çok karşımıza çıkan bulut bilişim türüdür. Donanım ve işletim sistemi gibi detaylar son kullanıcı için önemsizdir. Yani müşterilerin yazılımı yönetmesine gerek yoktur. Fiyatlandırma genellikle kullanıcı sayısına göre belirlenir. Salesforce gibi CRM'ler, Microsoft'un Office 365’i SaaS aracılığıyla sunulan uygulamalardır. Ayrıca Google Docs, popüler bir SaaS sağlayıcısıdır.

Bulut bilişim hizmetleri üç farklı şekilde dağıtılabilir:

1. Genel bulut: Genel bulut, internet üzerinden hizmetl sağlayan bulut platformudur. Genel bulutların sahibi AWS, Azure ve GCP gibi üçüncü taraf bulut hizmeti sağlayıcılardır.
2. Özel bulut: Hizmetleri özel bir ağ üzerinden sunan bulut bilişim işlemlerine denir. Özel bulutların sahibi şirket içi veya şirket dışı işletmelerdir.
3. Hibrit bulut: Hibrit bulut, genel ve özel bulut bilişim hizmetlerinin bir kombinasyonudur. 

Bulut Bilişim Örnekleri

1. Google Drive ve Microsoft 365

Tüm verilerin çevrimiçi depolandığı bulut bilişim hizmetleridir. İki hizmete de internet üzerinden erişilir. Gmail, Google Takvim, Google Haritalar, Google Docs, Sheets ve Slides hepsi birer bulut bilişim uygulamasıdır. Kullanımları her ne kadar masaüstü bilgisayarlarda fazla olsa da, tablet ve akıllı telefonlarda da kullanılır. Kullanıcılar bulutta depolanan verilere, sunumlara ve elektronik tablolara internetin olduğu her yerden istedikleri zaman erişebilirler.

 

2. Zoom

Zoom, canlı sohbetler yapmayı sağlayan bulut tabanlı bir video konferans hizmetidir. Ayrıca Zoom, oturumları daha sonra görüntülemek için kaydetmenize olanak tanır.

 

3. Apple iCloud

Apple iCloud; postaların, kişilerin, takvimin ve fotoğrafların çevrimiçi depolanması, yedeklenmesi ve düzenlenmesini sağlayan bulut bilişim hizmetidir. Bu özelliğinin yanı sıra Mac cihazların ve iOS aygıtlarının arasında dosya eşitlemesi için de kullanılır. 

 

4. Dropbox

Basit ve güvenilir bir dosya aktarımı ve depolama hizmeti olan Dropbox bulut tabanlı bir hizmettir. Dropbox, fotoğraflarınızı ve diğer dosyalarınızı internette depolayarak Windows, Mac OS ve Linux gibi işletim sistemi kullanan bilgisayarlardan ve mobil cihazlara aktarmaya veya düzenlemeye yardımcı olur. 

Bulut Bilişim Şirketleri Hangileridir?

Google Cloud Platform, AWS ve Microsoft Azure birbirleri ile rekabet halinde. AWS, bulut hizmetlerinde lider konumdayken onu Microsoft Azure takip ediyor. Amazon, Microsoft ve Google pazar paylarıyla dünya çapındaki bulut harcamalarının yarısından fazlasını çekmeye devam ediyor. 

Alibaba Cloud, IBM, Dell ve Hewlett Packard Enterprise gibi şirketler de pazardan pay almak için rekabet ediyorlar. Karşılaştırma yapmak ve bulut platformları hakkında bilgi almak için aşağıdaki makaleleri okuyabilirsiniz.

• AWS nedir?
• Azure nedir?
• Google Cloud Platform nedir?

 

Bulut Bilişimin Avantajları Nelerdir?

• Daha az maliyet: Bulut hizmetlerini kullanmak, şirketlerin kendi bilgi işlem altyapılarını satın almalarını veya bakımlarını yapmalarını gerektirmez. Kullandıkça öde sisteminde çalışan bulut tabanlı uygulamalar kullanarak maliyetten tasarruf sağlanır. Yalnızca belirli etkinliklerde veya projelerde kullanılan bir uygulama için, özel donanım veya yazılıma sahip olmak yerine uygulamayı bulutta barındırmak da maliyet tasarrufu sağlar.
• Zamandan tasarruf: Sunucu satın alma, uygulamaları veya işletim sistemlerini güncelleme veya güncelliğini yitirmiş donanımları hizmet dışı bırakma işlemlerinin hepsini bulut hizmet sağlayıcısı yapar. Bu da şirketlere zaman tasarrufu sağlar. 
• Daha güvenilir: Bu hizmetleri şirket içerisindeki becerilere göre yapmak verimi düşürebilir. Bunları bir bulut hizmetinin yapması kullanıcılara daha güvenli ve verimli bir hizmet sunar. Bulut bilişim kullanıcılara, gelişmiş güvenlik, şifreleme ve izinsiz giriş tespiti gibi güvenlik önlemleri sunar. 
• Test edilebilir: Bulut hizmetlerini kullanmak, şirketlerin projeleri daha hızlı bir şekilde test edebilmesi anlamına gelir. Bu önemli bir avantaj olarak belirtilir. 
• Esneklik ve ölçeklenebilirlik: Bulut hizmeti kullanarak projeler daha az zaman ve çaba harcayarak başlatılır. Ayrıca, projenin popüler olduğu bir zamanda, bulut hizmetlerinin esnek yapısından yararlanarak proje hızla büyütülür. Yani, işletmelerin ihtiyaçları değiştikçe bulut tabanlı kaynakların kullanımları kolayca değiştirilebilir.
• Çeviklik: Bulut bilişim, işletmelerin çevik olmasına yardımcı olur. Bu sayede işletmeler pazar koşullarına karşı duyarlı olurlar. Yeni uygulamaları ve hizmetleri hızla kullanıma sunarlar.
• Üretkenlik: Bulut bilişim teknolojileri, çalışanların daha üretken olmasına yardımcı olur. 

 

Bulut Bilişimin Dezavantajları Nelerdir?

1. Bulut uygulamasını kullanmak kolay olsa da verileri buluta aktarmak karmaşık olabilir ve zaman alabilir. 

2. Bulut uygulamasına bağlanabilmek, verileri görebilmek için internet bağlantınızın olması gerekir.

3. Bulut bilişimin de bir takım güvenlik sorunları olabilir. Şirketler, verilerinin rakiplerinin verileriyle aynı sunucularda saklanması fikrine sıcak bakmıyorlar.

 

Bulut Bilişim Güvenliği Nedir?

Bulut teknolojileri kullanan şirketler için güvenlik kavramı en önemli konuların başında geliyor. Hala daha birçok şirketin bulut hizmetlerinin güvenliği konusunda endişeleri devam ediyor. Ancak, bulut teknolojilerine getirilen veri şifreleme ve erişim yönetimi araçları bulut güvenliğini iyileştiriyor.

Verilerini bulut hizmetleri arasında taşıyan şirketler de bulunuyor. Bu şirketlerin de güvenlik endişeleri var. Bu da, bulut platformundan bulut platformlara aktarılan verileri izleyen bulut güvenlik araçlarında büyümeye yol açtı. Bulut güvenlik araçları, buluttaki verilerin hileli kullanımını, yetkisiz indirmeleri ve kötü amaçlı yazılımları tespit eden uygulamalardır. Tabii bu uygulamaların maliyeti artırması onun dezavantajlarından birisidir. Bu araçlar, bulut performansını %5 ile %15 oranında azaltabilir. 

Bulut Bilişimin Geleceği

Bulut bilişim altyapılarını oluşturmak için ödenen harcamalar tüm BT harcamalarının önemli bir bölümünü oluşturuyor. Artık bulut bilişimin şirketlerin kendi içinde yaptıkları kurumsal bilgi işlemlere göre daha güçlü olduğu kabul ediliyor. Çoğu şirket, kendi donanım ve yazılımlarını satın almadan, her ikisini de bulut bilişim hizmeti sağlayıcılarından kiralıyor.

Teknoloji analisti Gartner, uygulama yazılımı, altyapı yazılımı, iş süreci hizmetleri ve sistem altyapısı pazarlarındaki harcamaların yarısının bulut bilişime yöneleceğini raporunda söylüyor. Gartner, kuruluşların %85'inden fazlasının 2025 yılına kadar bulut bilişim teknolojilerini benimseyeceğini ve bu olmadan dijital stratejilerini tam olarak uygulayamayacaklarını da rapora ekliyor.

Bulut bilişimin, yapay zeka (AI), nesnelerin interneti (IoT), sanal ve artırılmış gerçeklik (VR/AR), metaverse ve hatta kuantum hesaplama da dahil olmak üzere pek çok yenilikte kullanılması da bekleniyor. 2023'te ise bulut uygulamaları ve hizmetlerinin sayısının artacağı tahmin ediliyor.

 

Bulut Bilişim ve Green IT

Green IT kavramı önemli bir konu haline gelmişken, bulut bilişimin Green IT’ye etkilerinden bahsetmemek olmaz. Bulut platformları veri merkezlerinde büyük miktarda güç tüketir. Örneğin Microsoft, bulut verilerini güçlendirmek için İrlanda'daki 37 megavatlık rüzgar çiftliğini satın aldı.

 

Bulut Bilişim Kariyer İmkanı

Bulut bilişimin geleceği oldukça parlak. Bulut bilişim alanına ilgi gün geçtikçe artıyor. Bu da sürekli büyüyen bir alanda daha fazla kariyer fırsatı anlamına geliyor. Bulut güvenliği, makine öğrenimi ve yapay zeka, ve DevOps gibi alanlarda şirketler çalışacak profesyoneller arıyor. 

Coderspace’de, hem yeni başlayanlar için hem de deneyimli bulut profesyonelleri için birçok Bootcamp düzenliyoruz. Cloud Bootcamp’lerine katılarak bu alandaki becerilerinizi geliştirebilir ve Bootcamp sonunda yeni işinize başlayabilirsiniz.

Halihazırda bulut bilişim ile ilgilenen bir profesyonelseniz Coderspace’e üye olabilir, iş tekliflerini inceleyebilirsiniz. Coderspace'de şirketler adaylara başvurur!