Script
Script, herhangi bir yazılım dilinde yazılmış, uygulama bölümlerinin tamamını içeren hazır kodlardan oluşan bir kod bloğunu ifade eder. Türkçe senaryo veya hazır metin anlamına gelir.
Kod yazmak uzun, yorucu ve karmaşık çözümlerin olduğu bir iştir. Böyle durumlarda yazılımcılar çözümlerinin bazı bölümlerinde daha önceden yazılmış olan kod bloklarını yani scriptleri kullanırlar.
Scriptler, otomatik tamamlama yaparak hem hata yapmayı engeller hem de işleri hızlı bir şekilde halletmeyi sağlarlar. Hatta programlama deneyimi az olan kişiler bile bu kod blokları sayesinde bazı basit uygulamalar yapabilirler. Tabii bu scriptleri kullanabilmek için yazan kişilerin onayının alınması gerekir ancak hepsi lisanslı değildir. Lisanssız ve ücretsiz versiyonlarını kolayca kullanabilirsiniz.
Script türleri ve kod blokları, Github, Stackoverflow gibi sitelerde programcılar tarafından paylaşılabilir. Böylece ihtiyacı olunan kod bloğu kolayca bulunur ve tekrar tekrar yazılmasına gerek kalmaz. Programların belirli kısımları kolayca ve hatasız bir şekilde yazılabilir.
Farklı programa dillerinin kendine özgü komut yorumlama tarzı olduğundan her script yalnızca kendi yazıldığı dilde çalışır. İsimlendirilmeleri de kullanılan programlama dillerine göre değişir. Örnek olarak "Java" yazılım dili kullanılmışsa scripte "JavaScript" adı verilir.
Script Kullanım Alanları Nelerdir? Script Nerelerde Kullanılır?
Scriptler çevrimiçi pek çok alanda kullanılır. Hatta kodlama için oluşturulmuş çevrimdışı hizmetlerde de script kod blokları kullanılabilir. Web, yazılım ve oyun alanlarında kullanılır. Çünkü script kod blokları sayesinde yapılmak istenilen iş hızlıca ve sorunsuz bir şekilde çözülebilir.
Script Türleri Nelerdir?
Scriptlerin birçok farklı türü mevcut. Sunucu ve istemci taraflı olarak iki farklı türe ayrılır. Perl, Python, PHP sunucu taraflı dillere örnek verilebilir. İstemci tarafı betik dillerinin bazı yaygın örnekleri Javascript, VBScript vb.'dir. En popüler olanlarını incelemek gerekirse;
Visual Basic Script
Microsoft VBScript dili kullanılarak hazırlanan script türüdür. Microsoft tarafından geliştirilmiştir. Visual basic genellikle programlara görsellik kazandırmak için kullanılır.
Php script
Php programlama dili kullanılarak oluşturulan kod bloklarına Php Script denilmektedir. Programlamada en çok tercih edilen diller arasında yer alan PHP ile çalışmaktadır. Web ve yazılım geliştiriciler tarafından sıklıkla kullanılan bir script türüdür. Kullanım alanı geniştir ancak oluşturulması diğer türlere göre daha zor bir script türdür.
Javascript
Netscape firması tarafından geliştirilen dinamik ve etkileşimli sayfa oluşturma imkanı veren kod bloklarıdır. Yazılımcılar tarafından web geliştirmede sıkça tercih edilen bir script türüdür. Veri tabanı yönetimi, veri görselleştirme, video ve ses düzenlemeleri JavaScript kullanılarak gerçekleştirilebilir. Kendi içince birçok türü bulunur ancak en çok kullanılan JavaScript türleri Node.js, React.js ve jQuery olarak karşımıza çıkar.
Apple Script
Apple şirketi tarafından geliştirilmiş bir script türüdür. MacOs işletim sistemlerinde kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Kolay kelimelerden oluşan bir script türüdür. Komutlar kolayca ezberlenebilir. Apple Script ile dosya değiştirme, veritabanı ve veri transferi gibi işler yapılabilir.
Shell Script
İşletim sistemleri arasında bağlantı kurmak amacıyla yazılan, daha çok Linux işletim sistemlerinde kullanılan script türüdür. Metin dosyasının içine yerleştirilen Shell Script’in içinde sistem kabuğuna ne yapacağı talimatını veren komutlar bulunur.
Script Kullanmanın Avantajlar Nelerdir?
- Açık kaynak: Scripler açık kaynaklıdır.Bu özelliğinden dolayı kullanıcıların komut dosyalarını görüntülemesine ve düzenlemesine izin verir.
- Kolaylık: Script kullanmayı öğrenmek kolaydır. Özellikle açık kaynak kodlu olması nedeniyle de kullanım kolaylığı açısından birçok avantajı bulunur.
- Farklı işletim sistemi desteği: Farklı işletim sistemleri arasında kullanma ve taşıma imkanı sunar.
- Hız: Scriptler sayesinde geliştirilmek istenen program hızlıca oluşturulur. Hazır kod blokları sayesinde zamandan tasarruf edilir. Tamamlanmak istenen iş kısa sürede halledilir.