Favori uygulamalarınızın, web sitelerinin ve dijital oyunlarının nasıl hayata geçtiğini merak ettiniz mi? Her tıklamanın, kaydırmanın ve etkileşimin arkasında yaratıcılık, problem çözme ve teknik becerinin bir karışımı olan yazılım geliştirme dünyası var.
Yazılım geliştirme, bilgisayarlarda, akıllı telefonlarda ve diğer cihazlarda çalışan programlar oluşturmakla ilgilidir. Bilgisayar bilimi, mühendislik ve matematiksel analizden çeşitli ilke ve tekniklerin uygulanmasını içerir. Fikirleri gerçeğe dönüştüren, dijital dünyayı hem işlevsel hem de ilgi çekici hale getiren bir süreçtir.
Bu yazımızda, yazılım geliştirme sürecini ve yazılım geliştirme işlerini daha ayrıntılı olarak ele alıyoruz 👇💻.
Yazılım Geliştirme Nedir?
Yazılım geliştirme, yazılım çözümlerini tasarlayarak, kodlayarak, test ederek ve bakımını yaparak uygulamalar oluşturmayı ifade eder. Zaman içinde gelişen gerçek dünya sorunlarını ve ihtiyaçlarını ele alan verimli, güvenilir, kullanıcı dostu programlar oluşturmak için bilgisayar bilimi ve matematik ilkelerini uygular.
Yazılımın kendisi, bilgisayara ne yapması gerektiğini söyleyen talimatlar veya programlar kümesidir. Üç temel tür vardır:
👉 İşletim sistemleri, disk yönetimi, yardımcı programlar, donanım yönetimi ve diğer operasyonel ihtiyaçlar gibi temel işlevleri sağlayan sistem yazılımı,
👉 Programcılara metin editörleri, derleyiciler, hata ayıklayıcılar ve kod oluşturmaları için diğer araçlar gibi destek sağlayan programlama yazılımı,
👉 Kullanıcıların görevleri gerçekleştirmesine yardımcı olan uygulama yazılımı.
Yazılım geliştirme öncelikle programcılar, yazılım mühendisleri ve yazılım geliştiriciler tarafından gerçekleştirilir. Yazılımcılar, veri tabanlarını düzenlemek, online siparişleri işlemek, iletişimleri yönlendirmek, arama yapmak veya metin ve grafikleri görüntülemek gibi belirli görevler için program bilgisayarlarına kaynak kodu yazarlar. Bunun için Python, JavaScript, C++ veya Java gibi programlama dillerini kullanırlar.
Yazılım Geliştirme Süreci
Yazılım oluşturmak kolay bir iş değildir; planlama, özen ve sabır gerektirir. SDLC, yazılımı tasarlamak, geliştirmek ve test etmek için özel bir yazılım geliştirme sürecini ifade eder. Yazılım geliştirme sürecindeki bazı kritik adımlar ihtiyaçların toplanması, tasarlanması, kodlanması, test edilmesi ve devreye alınmasını içerir.
1. Planlama
İyi bir yazılımın temeli kapsamlı planlamadır. Bu aşama, proje ihtiyaçlarının anlaşılmasına, kapsamının tanımlanmasına ve kaynak dağıtımının belirlenmesine odaklanır. Planlama aynı zamanda kalite güvence gerekliliklerini ve risk tanımlamasını da içerir.
2. Tanımlama
Tanımlama, proje ekibinin yazılımın özel ihtiyaçlarını ve gereksinimlerini anlamak için müşteriyle birlikte çalıştığı bir aşamadır. Bu aşamada, yazılım yaşam döngüsü boyunca projenin tasarımına ve geliştirilmesine uygun olarak tüm ürün gereksinimlerini kapsayacak şekilde bir yazılım gereksinim spesifikasyonu (SRS) hazırlanır. Bu noktada tüm gereksinimler tanımlanır, net bir şekilde belgelenir ve onay için müşteriye gönderilir.
3. Tasarım
Tasarım aşamasında geliştiriciler ve tasarımcılar teknik mimariyi kullanıcı deneyimi ile harmanlamak için bir araya gelir. Sezgisel arayüzler ve verimli sistem düzenleri oluşturmaya, genellikle prototipler oluşturmaya ve yazılım konseptini hayata geçirmek için teknik özellikleri belirlemeye çalışırlar. İyi tasarım, bir yazılım sisteminin kalitesi ve kullanılabilirliği açısından önemli bir fark yaratabilir.
4. Geliştirme
Geliştirme aşaması, fikirlerin hayata geçirildiği aşamadır. Yani kodlama aşaması. Yazılımcılar kod yazmaya, derlemeye, test etmeye ve ardından yazılım tasarım planlarını işlevsel yazılıma dönüştürmeye başlar. Bu aşamada projenin gerektirdiklerine bağlı olarak Agile veya Waterfall yazılım geliştirme metodolojilerini takip edebilirler.
5. Test Etme
Test etme, sorunsuz bir kullanıcı deneyimi sağlaması, yazılımın tüm gereksinimleri karşıladığından ve doğru şekilde çalıştığından emin olunması için atlanmaması gereken bir adımdır.
Hataları tespit etmek ve düzeltmek için farklı testler (birim, entegrasyon, sistem ve kabul) yapılabilir. Bununla birlikte, hataların ve kusurların daha iyi tanımlanmasına ve izlenmesine yardımcı olmak için geliştirme süreci boyunca da testler yapılabilir.
6. Dağıtım ve Bakım
Yazılım test edildikten sonra, kullanıcıların erişebileceği bir üretim ortamına dağıtılır. Dağıtım sonrasında yazılımın sorunları düzeltmek, özellikleri geliştirmek ve performansı iyileştirmek için düzenli güncellemelere ve bakıma ihtiyacı vardır. Bu aşama, yazılımın zaman içinde verimli kalmasını yardımcı olur.
Yazılım geliştirme yaşam döngüsü, yazılımcılar uygulamaları geliştirip güncelledikçe sürekli olarak döngüye girer. Bu döngüyü anlamak, yazılım geliştiriciler için oldukça önemlidir.
Yazılım Geliştirme İşleri
Yazılım geliştirme çeşitli kariyer fırsatlarıyla dolu bir alandır. Kullanıcı arayüzleri hazırlamaktan sistem güvenliğini artırmaya kadar farklı alanlarda roller vardır. Yazılım geliştirme bilgisiyle başlayabileceğiniz popüler işler:
- Yazılım Geliştiricisi: Bir yazılım geliştirici işi, yazılım uygulamalarının tasarlanmasını, oluşturulmasını, test edilmesini ve bakımını içerir. Uzmanlıkları web geliştirmeyi, mobil uygulama geliştirmeyi veya sistem yazılımını içerebilir.
- Frontend Developer: Uygulama programlama arayüzlerine ve kullanıcı deneyimine odaklanan frontend developer’lar, HTML, CSS ve JavaScript gibi teknolojileri kullanarak yazılımın görsel öğelerini oluşturur.
- Backend Developer: Backend developer’lar, sunucu tarafı geliştirme üzerinde çalışır. Veri tabanları, sunucu mantığı ve uygulama entegrasyonu ile ilgilenirler. Genellikle Java, Python ve Ruby gibi programlama dillerini kullanırlar.
- Full Stack Developer: Full Stack developer’lar, yazılım geliştirmenin tüm yönlerini ele alabilen çok yönlü profesyonellerdir.
- DevOps Mühendisi: Geliştirme ve operasyonlar arasındaki boşluğu dolduran DevOps mühendisleri, yüksek sistem performansı ve güvenilirliği sağlayarak yazılım dağıtım sürecini kolaylaştırmak ve otomatikleştirmek için çalışır.
- QA Mühendisi: QA mühendisleri yazılım testine, hataları tanımlamaya ve son ürünün piyasaya sürülmeden önce kalitesini güvence altına almaya odaklanır.
- Veri Bilimcisi: Veri bilimciler, genellikle karar verme amacıyla büyük verilerle çalışmayı, algoritmalar geliştirmeyi ve karmaşık veri kümelerini analiz etmek ve yorumlamak için veri modelleri oluşturmayla ilgilenirler.
- Mobil Geliştirici: iOS ve Android gibi mobil platformlarda uzmanlaşan mobil geliştiriciler, mobil cihazlar için özel olarak tasarlanmış uygulamalar oluşturur.
- Oyun Geliştiricisi: Oyun mekaniği, grafikler, yapay zeka ve ses dahil olmak üzere video oyunları için kod yazma konusunda uzmanlaşmıştır.
- Siber Güvenlik Uzmanları: Siber güvenliğe odaklanan bu yazılım mühendisleri, yazılımı ve verileri saldırılardan korumak için sistemler, protokoller ve stratejiler geliştirir.
Yazılım Geliştirme Türleri
Yazılım geliştirmenin birçok farklı türü vardır. İşte mevcut birçok türden birkaçı:
1. Backend ve Frontend
Bir web sitesine her baktığınızda, Frontend çalışmalarını görürsünüz. Bu uzmanlar ürünün kullanıcının etkileşime girdiği kısım üzerinde çalışır. Ürünün iki yönünün uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlamak için programlama konusunda son derece yetkin olmaları ve backend developer’lar ile yakın işbirliği içinde çalışmaları gerekir.
Backend geliştirme ise veri tabanından bilgi depolamak, almak ve frontend’e göndermek gibi sunucu tarafı işlemleri gerçekleştirir. Ayrıca güçlü performans, ölçeklenebilirlik ve güvenlik sağlayan karmaşık, temel yapıyla da ilgilenir. Genellikle kaynak ve mantık açısından yoğun görevleri yerine getirir.
Backend ve Frontend geliştirme, yazılım geliştirmenin en yaygın iki türüdür. Çoğu profesyonel için giriş noktasıdırlar ve hemen hemen her proje için gereklidirler.
2. Full Stack Geliştirme
Full Stack, Backend ve Frontend geliştirmenin birleşimidir. Full Stack geliştirme, yazılım geliştirmenin büyük bir bölümünü kapsadığından, bu tür geliştirme için yüzlerce dil ve framework vardır.
En popüler Full Stack teknolojileri şunlardır 👇:
- Frontend için HTML/CSS/JavaScript/TypeScript
- Backend için Node.js/ Python/Java
- Frontend framework’leri için React.js/Vue.js/Angular
- Backend framework’leri için Django/Express/Laravel
3. Mobil Geliştirme
Mobil geliştirme, akıllı telefonlar ve tabletler de dahil olmak üzere mobil cihazlar için özel olarak tasarlanmış yazılım uygulamaları oluşturma işidir.
Mobil geliştirme için yerel, hibrit ve web uygulaması geliştirme gibi çeşitli stratejiler vardır. Yerel uygulamalar, ilgili platformun programlama dilleri ve geliştirme araçları kullanılarak belirli bir platform (iOS veya Android gibi) için oluşturulur. Hibrit uygulamalar, web teknolojileri kullanılarak hazırlanır. Daha sonra yerel uygulamalar olarak paketlenerek birden fazla platformda çalışmasına olanak tanınır.
Mobil geliştiricilerin sıklıkla kullandığı teknolojiler 👇:
- Apple uygulamaları için Swift
- Android geliştirme için Kotlin
- iOS ve Android için Flutter
- Platformlar arası uygulama geliştirmenin temeli için React Native
4. Masaüstü Geliştirme
Masaüstü geliştirme, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar için yazılım uygulamaları tasarlamayı içerir. Bu uygulamalar Windows, macOS veya Linux gibi bir işletim sisteminde çalışacak şekilde tasarlanır.
Bu geliştiriciler şu teknolojileri kullanır👇:
- Windows uygulamaları için C# ve .NET
- Platformlar arası yetenekleriyle bilinen Java
- Kapsamlı kütüphaneleri nedeniyle tercih edilen Python
- Yüksek performanslı yazılımlar için C++
- Platformlar arası masaüstü uygulamaları oluşturma için Electron
5. Veri Bilimi
Veri bilimi, verilerden değerli içgörüler elde etmek için programlamayı, istatistiksel analizi ve uzmanlık bilgisini harmanlayan disiplinler arası bir alandır. Matematik, istatistik ve bilgisayar bilimi dahil olmak üzere farklı alanlardan çeşitli yöntem ve teorileri kullanır. Karar verme süreçlerini yönlendirmek ve tahmine dayalı modeller oluşturmak için verilerin manipülasyonu, analizi ve görselleştirilmesi etrafında döner.
Veri bilimcilerin kullandığı teknolojiler👇:
- Python
- R
- Java
- Scala
- Veri manipülasyonu için Pandas
- Makine öğrenimi için Scikit-learn
- Derin öğrenme için TensorFlow
- Veri görselleştirme için Matplotlib
6. Bulut Bilişim
Bulut bilişim, bulut üzerinde çalışan hizmetleri, programları ve uygulamaları kapsar. Bu, kullanıcının bir internet bağlantısına ve uygun bir oturum açma bilgilerine sahip olması koşuluyla, neredeyse her yerden uzaktan erişilebileceği anlamına gelir.
Google Dokümanlar gibi çoğu insanın her gün kullandığı araçların çoğu bulut tabanlı uygulamalardır. Ölçeklenebilirlik de dahil olmak üzere birçok avantaj sunarlar.
Bulut bilişim geliştirmede yaygın olarak kullanılan diller ve framework’ler şunlardır 👇:
- Güçlü kitaplıkları ve ölçeklenebilirlikleri nedeniyle Python ve Java
- Bulut hizmetlerinde sektör liderleri AWS ve Azure
- Uygulamaların konteynerleştirilmesi ve orkestrasyonu için Docker ve Kubernetes
7. Video Oyunu Geliştirme
Video oyunu geliştirme, ilgi çekici anlatıların, karakterlerin ve ortamların yaratılmasının yanı sıra oyun mekaniği ve kontrollerinin uygulanmasını içeren bir süreçtir. Basit mobil oyunların geliştirilmesinden karmaşık, sürükleyici konsol ve PC oyunlarına kadar uzanır.
Video oyunu geliştirmede kullanılan diller ve framework’ler şunlardır 👇:
- Performansları ve basitlikleri nedeniyle C++ ve Python
- Popüler oyun geliştirme platformları Unity ve Unreal Engine
- 3D modelleme ve animasyon için Blender
8. Uygulama Geliştirme
Uygulama geliştirme, bir işletmenin gerektirdiği çeşitli görevleri gerçekleştirmek üzere tasarlanmış bir yazılım programının oluşturulmasıdır. Yazılım uygulamalarını tasarlama, kodlama, test etme ve hata ayıklama gibi çeşitli etkinlikleri kapsar.
Uygulama geliştirme; süreçleri otomatikleştirmeyi, kullanıcı deneyimini geliştirmeyi ve operasyonel verimliliği artırmayı amaçlamaktadır.
Web uygulaması geliştirme, mobil uygulama geliştirme ve masaüstü uygulama geliştirme dahil olmak üzere çeşitli uygulama geliştirme biçimleri vardır.
Uygulama geliştirmede kullanılan diller ve framework’ler şunlardır 👇:
- React
- Angular
- Django
- Flask
- Spring
- Python
- JavaScript
- Java
Yazılım Geliştirme Metodolojisi Nedir?
Geliştiriciler, mühendisler ve diğer profesyoneller, yeni yazılım, program ve uygulamaları tasarlarken, uygularken ve test ederken yazılım geliştirme metodolojilerini takip ederler.
Metodolojiler ekiplerin ve bireylerin düzenli kalmasına yardımcı olur ve onlara kod geliştirme ve yazma konusunda bir yol haritası sunar. En popüler yazılım geliştirme metodolojileri şunlardır:
- Agile: Agile (Çevik), ekiplerin müşterilerine daha hızlı ve daha az sorunla değer sunmasına yardımcı olan proje yönetimi veya yazılım geliştirmeye yönelik yinelemeli (iterational) bir yaklaşımdır.
- Scrum: Scrum, Agile'a dayanan, ekip üyelerinin üretkenliğini ve gelişimini artırmak için günlük toplantıları teşvik eden bir yaklaşımdır. Scrum, sorunları tespit etmek ve müşteri odaklı özellikleri hızlı bir şekilde önceliklendirmek için çalışır. Adımlar, sprint planlamayı, sprint yürütmeyi, sprint gözden geçirme toplantılarını, geriye dönük incelemeyi ve yayınlamayı içerir.
- DevOps: DevOps, bir işletmenin kültürünü ve ortamını destekleyen bir geliştirme metodolojisidir. Öncelikle organizasyonel değişime ve departmanlar arasında işbirliğine dayalı bir ortam oluşturmaya odaklanır. DevOps metodolojisinin adımları planlama, kodlama, sürekli entegrasyon, test etme, sürekli dağıtım, operasyonlar ve sürekli izlemeyi içerir.
Yazılımcı Sözlüğü
Yazılım geliştirmenin ne olduğunu öğrendiğinize göre artık daha ayrıntılı konulara giriş yapabilirsiniz. Yazılım dünyasının kapılarını aralamak isteyenler için mükemmel bir başlangıç noktası sunuyoruz: Yazılımcı Sözlüğü. Yazılımcı Sözlüğü, yazılım ve teknoloji alanındaki temel kavramları, terimleri ve teknikleri açıklayarak bilgiye ulaşmanızı kolaylaştırıyor.
Yazılım geliştirme becerilerinizi geliştirmek istiyorsanız, ücretsiz yazılım bootcamp eğitimlerimize ve meet-up’larımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz.