Bir web sitesi veya uygulamaya girip beğenmediğin veya aradığını bulmakta zorluk yaşadığın oldu mu? Sayfalar arasında hareket etmekte zorluk mu çektin? Durum böyle olunca da muhtemelen tıklayıp bir daha o siteyi kullanmamaya karar verdin, değil mi? 👻
Bir web sitesinde veya bir uygulamada iyi veya kötü bir deneyim yaşaman büyük ölçüde iki alana bağlı: UI ve UX tasarımları.
UI tasarımı ile UX tasarımı genellikle birbirinin yerine kullanılsalar da aslında birbirinden farklı alanlar.
UX tasarımı, kullanıcı ihtiyaçlarını anlayarak, araştırma yaparak ve sezgisel arayüzler tasarlayarak kusursuz ve anlamlı bir kullanıcı deneyimi yaratmaya odaklanırken, UI tasarımı, estetik açıdan hoş arayüzler yaratmak için bir ürünün görsel ve etkileşimli öğelerine odaklanır.
Bu yazımızda, UX ve UI tasarımcılarının ne yaptığını, ikisinin birbirinden nasıl farklı olduğunu, temel sorumlulukları ve becerileri, ortalama maaşlarını ve çok daha fazlasını ele alıyoruz! 🏋️
UX (Kullanıcı Deneyimi) Tasarımı Nedir?
Öncelikle UX, adını İngilizce User Experience kelime grubunun baş harflerinden almıştır ve kullanıcı deneyimi anlamına gelir.
Kullanıcı Deneyimi (UX) tasarımı, bir ürün veya hizmetle kullanıcının etkileşimini şekillendiren unsurları, bu unsurların kullanıcıya hissettirdiklerini ve kullanıcının istediği işleri ne kadar kolay yapabildiğini inceler.
Kullanıcı deneyimi tasarımı, en basit haliyle, bir kişinin bir ürünle etkileşime girdiğinde yaşayacağı deneyimi planlama sürecidir.
Bu fiziksel bir üründen, dijital bir ürüne kadar her şeyi kapsar. Kimi zaman bir kahve fincanını kavrayıp tutmaya yönelik kulp kadar basit olabilir. Kimi zaman ise, örneğin, bir fırının üzerinde yer alan ekran, kontroller ve diğer geribildirimlerin (örn. ışık, ses gibi) birleşimi karşımıza olarak çıkabilir. Kimi zaman da online alışverişte ödeme sürecinin kolay olmasını sağlar.
E peki, tüm bunları kim yapıyor? UX tasarımcıları! ✏️
UX tasarımcıları, pazar araştırması, ürün geliştirme, strateji ve tasarımı bir araya getirerek ürün, hizmet ve süreçler için kesintisiz deneyimler oluşturur.
Böylece kullanıcı ile şirket arasında bir köprü kurarak, şirketin müşteri ihtiyaç ve beklentilerini daha iyi anlamasını ve karşılamasını sağlar.
Tüm bu anlattıklarımız, UX tasarımı hakkında bilmen gerekenler özetle şöyle:
- Kullanıcı deneyimi tasarımı, bir kullanıcı ile şirketin tüm yönleri arasındaki etkileşimin kalitesini geliştirme ve iyileştirme sürecidir.
- Kullanıcı deneyimi tasarımı, teoride dijital olmayan bir uygulamadır ancak ağırlıklı olarak dijital endüstriler tarafından kullanılır hale gelmiştit.
- UX tasarımı görsellerle ilgili DEĞİLDİR; deneyimin genel hissine odaklanır.
UX Tasarımcısı Ne İş Yapar?
Bazen bir ürünü ya da web sitesini nasıl kullanacağını çözemediğinde, sorun sende gibi hissedebilirsin. Oysa çoğu zaman bu senin hatan değildir.
UX tasarımcısının işi, seni düşünerek tasarım yapmaktır. Ürünleri ve teknolojiyi yalnızca işlevsel değil, aynı zamanda keyifli ve kullanımı kolay hale getirmeye çalışır.
Yani diyebiliriz ki UX tasarımcıları kullanıcının avukatı gibi davranırlar. 😀
UX tasarımcısının ne iş yaptığını yukarıdaki bölümde öğrendik ama bu günlük görevlere nasıl yansıyor? Aslında, UX tasarımcısının rolü, çalıştığı şirket türüne bağlı olarak büyük farklılıklar gösterir. Yine de bir UX tasarımcısının görev ve sorumluluklarını şöyle özetleyebiliriz;
Strateji ve içerik:
- Rakip analizi
- Müşteri analizi ve kullanıcı araştırması
- Ürün yapısı ve stratejisi
- İçerik geliştirme
Wireframe oluşturma ve prototip hazırlama:
- Wireframe oluşturma
- Prototip hazırlama
- Test etme ve iyileştirme
- Geliştirme planlaması
Uygulama ve analiz:
- UI tasarımcıları ile koordinasyon
- Geliştiriciler ile koordinasyon
- Hedefleri izleme ve entegrasyon
- UX analizi ve iyileştirme
Bu rol, kısmen pazarlamacı, kısmen tasarımcı, kısmen de proje yöneticisi gibidir; karmaşık, zorlu ve çok yönlü. 🏋️
UX Tasarımcısının Hangi Becerilere İhtiyacı Var?
İş oldukça spesifik olduğundan, UX tasarımcısının Sketch, Figma ve Adobe XD gibi araçlarla tasarım ve prototipleme gibi teknik bir beceri setine ihtiyacı var. Ayrıca tasarım sürecinin tüm yönlerine katılabilmek için tasarım düşünme sürecini anlamaları gerekir.
UX tasarımcısı olmak için programlama bilmek gerekir mi diye de düşünüyor olabilirsin. Hayır, UX tasarımcılarının kod yazmasına gerek yoktur, ancak sahip olunması gereken güzel bir beceri. UX tasarımcısı kendisi kodlamasa bile, kendisi için kod yazan yazılımcılarla birlikte çalışır, bu nedenle kodlama bilgisine sahip olmak kesinlikle faydalıdır.
UX tasarımcıları bu teknik becerilerin yanı sıra, araştırma, sorun çözme ve iletişim gibi becerilere de ihtiyaç duyar. Aslında bu rolde empati de kullanılır. Bahsettiğimiz şey, son kullanıcının ürünle etkileşime girdiğinde ne hissedeceğini sezme, hissetme ve tahmin etme konusunda empatik yetenektir.
UI Tasarımı Nedir?
Adını İngilizce User Interface kelime grubunun baş harflerinden alan UI, kullanıcı arayüzü anlamına gelir.
UI (Kullanıcı Arayüzü) tasarımı, dijital bir ürünün estetik yönlerini kullanıcı odaklı olarak tasarlamaktır.
Daha net ifade etmek gerekirse, kullanıcının kullanımı kolay ve estetik açıdan hoş bulduğu bir arayüz oluşturma sürecidir. Arayüz dediğimiz şey, uygulamanın grafik düzenidir. Bu arayüzler sadece işlevsel değil, aynı zamanda kullanımı kolay ve göze hitap eden şekilde tasarlanmalıdır. Bazı yaygın kullanıcı arayüzü tasarım desenleri şunlardır:
✅ Grafik Kullanıcı Arayüzü (GUI)
✅ Sesli Kullanıcı Arayüzü (VUI)
✅ Form Tabanlı Kullanıcı Arayüzü
✅ Menü Tabanlı Kullanıcı Arayüzü
✅ Dokunmatik Kullanıcı Arayüzü
Grafik Kullanıcı Arayüzleri, en popüler arayüz tasarımı türüdür.
UI tasarımından bahsettiğimizde, bir tasarımcının bir ürün yaratırken yaptığı stilistik seçimlerden bahsediyoruz. Örneğin bir resim, buton, tipografi, menü veya alt bilgi.
Bir web sitesine veya uygulamaya girdiğinde yukarıya kaydırmak, sayfayı yenilemek, metin girmek veya sayfalar arasında dolaşmak gibi eylemlerini düşün. İşte uygulamayla etkileşim kurmanı sağlayan tüm bu görsel öğeler veya animasyonlar UI tasarımcısının işidir. UI ile grafik tasarım arasında benzerlikler olsa da kesinlikle farklı alanlardır.
UI tasarımının ne olduğuna baktığımıza göre şimdi UI tasarımcısının görev ve sorumluluklarına bir göz atalım. 👀
UI Tasarımcısı Ne İş Yapar?
UI tasarımcısı, kullanıcı arayüzlerini kolay kullanılır ve kullanıcı için tatmin edici hale getirmekten sorumludur. Bu arayüzler genellikle grafik odaklıdır ve web siteleri, uygulamalar, video oyunları gibi platformları kapsar.
UI tasarımcısının görevi, UX tasarımcısının fikirlerini hayata geçirmektir. UX ekibi süreci tamamlayıp bir wireframe (iskelet tasarım) teslim ettikten sonra, UI tasarımcısı ürünün görsel düzenini oluşturmaktan sorumludur.
Elbette, kullanıcıların bakış açısıyla tasarım yapması gerekir. Yani, harika bir hayal gücüne sahip olsa bile, tasarım kullanıcı odaklıdır, kendi zevkine göre değil.
Peki kullanıcılar ne ister? Bir sitede kolayca gezmek, sayfalar arasında sezgisel olarak geçiş yapmak ve ihtiyaçları olan bilgilere zorlanmadan ulaşmak… Bu yüzden, UI tasarımcısı olarak görevin tam olarak bunu yerine getirmektir.
Bunun için temel tasarım prensiplerini (denge ve kontrast gibi) anlaman, tipografi, menü stilleri, butonlar, ikonlar gibi öğeleri dikkatle seçmen gerekir. İşin özü, hem markayı yansıtan hem de kullanıcıyı tatmin eden bir tasarım oluşturmalısın.
UI tasarımcısının görevlerini özetlemek gerekirse👇:
- Müşteri analizi
- Tasarım araştırması
- Markalaşma ve grafik geliştirme
- Kullanıcı kılavuzları ve hikaye örgüsü
- UI prototipleme
- Etkileşim ve animasyon
- Tüm cihaz ekran boyutlarına uyum
UI Tasarımcısının Hangi Becerilere İhtiyacı Var?
UI tasarımcısı yukarıda listelediğimiz tüm bu görevleri yerine getirebilmek için birtakım becerilere sahip olmalıdır. İşte bunlardan sadece birkaçı:
- HTML/CSS konusunda yetkinlik
- React.js gibi frontend JavaScript kütüphanelerine hakimiyet
- Sketch, inVision, Figma gibi UI tasarım araçlarına hakimiyet
- Görsel iletişim becerileri
- Prototipleme
- Wireframe (iskelet tasarım) oluşturma
- Tasarımda psikoloji prensiplerini uygulama bilgisi
- Test ve hata ayıklama
- Geliştirici Araçları kullanımı (sayfa hızını yönetme vb.)
Bunların bir UI tasarımcısı olmak için öğrenmen gereken becerilerden sadece birkaçı olduğunu da belirtelim. Takım çalışması ve iletişim yeteneği gibi beceriler de bu alanda oldukça önemli.
UI ve UX Arasındaki Fark Nedir?
UX ve UI hakkında konuştuğumuzda, farklı hedefleri karşılayan iki ayrı kavramdan bahsediyoruz. UX ve UI tasarımı genellikle birbirinin yerine kullanılır ancak bu yanlıştır. Bunları doğru şekilde kullanmak için farklılıklarını anlamanız gerekir.
Hem UX hem de UI tasarımı son kullanıcıya odaklanır, ancak aralarında temel farklar vardır.
Bir ev tasarlıyor olsaydın, UX temel olurdu, UI ise boya ve mobilya olurdu.
Ne demek istiyoruz biraz daha yakından bakalım. 👇
UI ve UX her ikisi de kullanıcının son deneyimine katkıda bulunur. Her biri, hedef kullanıcıyı ve bu kullanıcının ulaşmak istediği sonucu bilmelidir. Ancak, UX tasarımı daha çok kullanıcının yolculuğuna ve onun sorununu çözmeye odaklanır (evin sağlam temellerinin olması gibi düşünebilirsin). UI tasarımı ise ürünün somut unsurlarına, görünüşüne ve işlevine odaklanır.
UX tasarımcısı genellikle tasarım sürecinin kavramsal yönleriyle ilgilenir ve kullanıcı ile onun ürünle olan yolculuğuna odaklanır. Kullanıcı profilleri oluşturur, kullanıcı yolculuklarını planlar, araştırma yapar, fikir geliştirir, prototip oluşturur ve testler yapar.
Diğer yandan UI tasarımı, ürünün görsel ve teknik öğelerine odaklanır. UI tasarımcısı, kullanıcıların ürünle etkileşim kurabilmesi için bir dizi temas noktası yaratır. Kullanıcıların görevlerini kolayca ve görsel açıdan hoş bir şekilde tamamlayabilmelerini sağlar.
Özetlemek gerekirse:
- UX tasarımı, kullanıcı sorunlarını belirlemek ve çözmekle ilgilidir; UI tasarımı ise sezgisel, estetik açıdan hoş, etkileşimli arayüzler oluşturmakla ilgilidir.
- UX tasarımı genellikle ürün geliştirme sürecinde ilk sırada gelir, ardından UI gelir. UX tasarımcısı kullanıcı yolculuğunun temel hatlarını çizer; UI tasarımcısı daha sonra bunu görsel ve etkileşimli öğelerle doldurur.
- UX her türlü ürün, hizmet veya deneyime uygulanabilir; UI ise dijital ürün ve deneyimlere özgüdür.
UI ve UX Birlikte Nasıl Çalışır?
UI ve UX arasındaki farkları inceledik, şimdi bunların birlikte nasıl çalıştığına bakalım.
Buna bakarken hangisinin diğerinden daha önemli olduğunu merak ediyor olabilirsin, ancak gerçek şu ki ikisi de oldukça önemli.
Tasarımcı Helga Moreno’nun, “The Gap between UI and UX Design” adlı makalesinde bunu oldukça güzel bir şekilde ifade ettiğini düşünüyoruz: "Harika görünen ama kullanımı zor olan bir şey, mükemmel bir UI ve zayıf bir UX örneğidir. Öte yandan, kullanımı çok kolay ama görünümü kötü olan bir şey, harika bir UX ve zayıf bir UI örneğidir."
Bir uygulaman olduğunu düşünelim. Uygulaman hedef kitlenin ihtiyaç duyduğu ve istediği bir şey sunuyor; ancak, uygulamayı indirdiklerinde, ekrandaki metnin neredeyse okunabilir olmadığını görüyorlar. Hatta beyaz bir arka planda sarı metin düşünebilirsin 🥴.
Hatta, butonlar da birbirine çok yakın. Yanlışlıkla yanlış butona basmaya devam ediyorlar! Bu, kötü bir kullanıcı arayüzünün iyi bir kullanıcı deneyimini mahvetmesinin klasik bir örneği…
Bu örneğin tam tersi de olabilirdi. Buradan çıkacak sonuç, UX ve UI tasarımlarının birbirini tamamlamasıdır. Hatta UI tasarımı 🍓, UX pastasının 🍰 kreması gibidir diyebiliriz.
UI/UX tasarımcılarının kullandıkları araçları buradan inceleyebilirsin.
UI/UX Tasarımcısı Kimdir?
Eğer bunlar iki ayrı rolse, neden UI/UX tasarımcısı için iş ilanları var? UX ve UI tasarımcıları birlikte çalışır ve bazı şirketler her iki rolü de üstlenecek birini işe alabilir.
Bu durum sektöre ve şirket yapısına bağlıdır, ancak bunun mantıklı bir nedeni olabilir. Ayrıca, UX tasarımcılarının UI’ı ve UI tasarımcılarının da UX’i anlaması önemlidir.
Bu amaçla, arayüz tasarımı hakkında bilgi sahibi UX tasarımcıları ve kullanıcı dostu tasarım konusunda bilgili UI tasarımcıları, sahip oldukları bilgileri işlerine entegre edebilirler. Bu da daha iyi fikirler, şirket zamanının daha verimli kullanılması ve sonuç olarak daha cazip bir işe alım sağlar.
Günümüzde birçok şirket, UI/UX tasarımcısı olarak iki alanı birleştiren pozisyonlar için işe alım yapmaktadır çünkü en iyi dijital ürünü yaratmak için bir kişinin her iki tarafı da anlaması önemlidir.
UI/UX Tasarımcısının Maaşı Ne Kadardır?
Bir UI/UX tasarımcısının maaşı deneyime, konuma ve becerilerine göre değişir. Coderspace Maaşlar sayfasından UI/UX tasarımcısının ortalama maaşlarını öğrenebilirsin.
UI/UX İyi Bir Kariyer mi?
Hızlıca cevaplayalım, evet.
Hem teknik hem de yaratıcı düşünebiliyorsan UI/UX senin için iyi bir kariyer alanı olabilir. Tabii ki de UI/UX alanına girmek için tek nedenler bunlar değil. İşte UI/UX’in iyi bir kariyer olmasının başlıca nedenlerinden bazıları 👇
- Talep yüksek — UI/UX tasarımcılarına olan talep oldukça yüksek ve iş beklentisi iyi.
- Maaş — Bu alan, büyüme fırsatlarının yanı sıra iyi bir başlangıç maaşı sunuyor. Yukarıdaki bölümde maaşlara göz atabileceğin linki iletmiştik.
- Teknik beceriler — İsteğin ve motivasyonun varsa, UI/UX tasarımcısının kariyerinde başarılı olması için ihtiyaç duyduğu teknik becerileri kolayca öğrenebilirsin.
Başarılı olmak istiyorsan, tasarım araçlarında uzmanlaşmak ve güçlü bir iletişim becerisine sahip olmak gibi becerilerin doğru dengesine sahip olmalısın.
Bu alana adım atmaya hazır mısın? Deneyimin olmasa bile, ücretsiz UI/UX Bootcamp'lerimize başvurabilir ya da Teknoloji Okulları programlarımıza kayıt olabilirsin
