JavaScript, web geliştirmede, web uygulamalarında, oyun geliştirmede ve daha birçok alanda kullanılan dinamik bir programlama dilidir. JavaScript’in çok sayıda framework’ü de bulunur. Özellikle programlamaya yeni başlıyorsanız hangisini kullanacağınıza karar vermek zor olabilir. Bu makalede, JavaScript framework'leri hakkında daha fazla bilgi edineceğiz ve en popüler olanlarını inceleyeceğiz 👇.
JavaScript Framework’ü Nedir?
Çerçeve anlamına gelen framework, yazılım geliştiriciler tarafından geliştirilen, önceden oluşturulmuş kütüphanelerin bulunduğu kod dokümanlarıdır.
JavaScript framework’ü de uygulamaları desteklemek ve JavaScript'in tek başına sunmadığı özellikleri uygulamak için oluşturulmuş, önceden yazılmış bir kod koleksiyonudur. Kullanıcı arayüzleri oluşturmak ve mobil uygulamalar oluşturmak gibi farklı amaçlar için kullanılan çok sayıda JavaScript framework’ü vardır.
JavaScript Framework’ünün, JavaScript Kütüphanesinden Farkı Nedir?
Kütüphane ve framework terimleri genellikler karıştırılır. İnsanları bu terimleri birbirinin yerine kullanır. Her ne kadar benzerlikleri olsa da ikisi arasında fark vardır.
JavaScript kütüphaneleri, belirli kullanım durumları için tasarlanmış kod koleksiyonlarıdır. Örneğin jQuery, popüler, belge nesne modeli (DOM) geçişi, olay işleme, animasyonlar ve diğer genel görevler için sözdizimini kolaylaştıran JavaScript kütüphanesidir.
Framework’ler ise birden fazla işlevi yerine getirmek ve bir web uygulamasının temelini oluşturmak için kullanılırlar. Framework’ün desteklemediği özel durumları için kütüphanelerden yardım alınır.
JavaScript Framework’leri Ne İşe Yarar?
Frameworkler JavaScript'in üzerine inşa edilir. Bu şu anlama gelir: Bir framework’ün yaptığı her şeyi JavaScript ile yapabilirsiniz. Ancak, burada framework kullanmanın asıl nedeni kodların önceden yazılmış olmasıdır. Yani, framework kullanarak sıfırdan kod yazmak gerekmez. Bu, JavaScript framework’ü kullanmanın en önemli avantajıdır.
Framework kullanmak her zaman gerekli olmasa da daha hızlı geliştirme yapmaya yardımcı olur. Framework’ler, karmaşıklıkları azaltarak geliştirme süresinden tasarruf etmeyi sağlar.
JavaScript Framework’ü Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Framework kullanmanın birçok avantajı vardır. Bu avantajlar arasında şunlar bulunur:
- Framework kullanmak geliştirme süresini azaltır.
- Verimli ve okunabilir bir kod oluşturmayı teşvik eder.
- JavaScript framework’lerinin çoğu güvenilirdir.
- Aktif topluluklarından yardım almak kolaydır.
En Popüler JavaScript Framework'leri
1. Node.js
Node.js, çapraz platformlarda çalışan, açık kaynaklı, sunucu taraflı JavaScript çalışma ortamıdır. Node.js tam olarak bir JavaScript framework’ü değildir.
Node.js, kaynakların verimli bir şekilde kullanılması için optimize edilmiştir. Ayrıca, Node.js diğer framework’ler ve kütüphanelerle de iyi bir şekilde bütünleşir. Node.js, şu anda GitHub'da 83.000'den fazla yıldıza sahiptir.
✅ Node.js’nin avantajları:
- Hızlı ve verimli bir şekilde çalışır.
- Yüksek performans gösterir.
- Node.js’yi öğrenmesi kolaydır.
- Ölçeklenebilir.
- Çoklu kullanıcıların eş zamanlı işlemlerini kolayca yönetebilir.
- Node.js’nin aktif bir topluluğu bulunur.
👎 Node.js’nin dezavantajları:
- Bakımı zordur.
- CPU yoğun uygulamalarda performansı düşürebilir.
- Çoklu işlemci desteği sunmaz.
- Bellek sızıntılarına neden olabilir.
2. React
React, en popüler JavaScript framework’lerinden biridir. GitHub'da 179.000'den fazla yıldızı bulunur. React, etkileşimli kullanıcı arabirimleri (UI'ler) oluşturmak amacıyla kullanılan bir framework’tür.
Hızlı, ölçeklenebilir ve yeniden kullanılabilir. Sanal bir DOM kullanır ve herhangi bir uygulamayla kolayca entegre olur. Vue'den farklı olarak React, kurumsal uygulamaları destekler.
✅ React’ın avantajları:
- React’ı öğrenmesi kolaydır.
- Yeniden kullanılabilir bileşenler bulundurur.
- Sanal DOM kullanır. Bu sayede uygulamanın performansı artar.
- SEO dostudur.
- Belirli bir tasarım kalıbına bağlı olmadığı için geliştiricilere esneklik ve özgürlük sağlar.
- React’ın geniş ve aktif bir topluluğu da bulunur.
👎 React’ın dezavantajları:
- Yeterli dokümantasyonu yoktur.
- JSX yani JavaScript ve XML kullanır. Bu da, yeni başlayanlar için karmaşık olabilir.
3. Vue.js
Vue, tek sayfalık uygulamalar (SPA'lar) oluşturmaya odaklanan, çok yönlü ve hızlı olacak şekilde tasarlanmış bir front-end JavaScript framework’üdür. Özellikle front-end geliştiricileri için kolay bir yapıya sahiptir.
En önemli avantajlarından biri, artımlı kullanım modelidir. Vue, MVC mimarisinin görünüm katmanına odaklanır. Vue, hızlı güncellemeler için sanal DOM modelini kullanır. Developer’ların HTML'de sayfa şablonları yazmasına ve bu şablonları yeniden kullanım için bileşenler halinde paketlemesine olanak tanır.
✅ Vue.js’nin avantajları:
- Esnek ve hafif bir yapısı bulunur.
- Hızlıdır.
- Kapsamlı dokümantasyon sunar.
- Kolay ve anlaşılır bir yapısı vardır. Bu nedenle, öğrenmesi kolaydır.
- Bileşen tabanlı bir yapıya sahiptir.
👎 Vue.js’nin dezavantajları:
- Büyük ölçekli projeler için uygun değildir.
- Aşırı esnektir.
4. Angular
Angular, frontend tarafında kullanılan JavaScript framework’üdür. Angular’ın temel amacı verimli ve gelişmiş SPA'lar oluşturmaktır. Angular ayrıca, dinamik ve etkileşimli kullanıcı arayüzleri oluşturmaya odaklanır.
Angular, MVC mimarisini destekler. Bu, farklı bölümleri birbirinden bağımsız olarak geliştirmeye olanak tanır. Ayrıca Angular, önceden tanımlanmış bileşenleri kullanarak, kod yazmayı daha hızlı ve kolay hale getirir.
Angular'ın bir diğer önemli özelliği, tarayıcının dosyayı doğrudan ayrıştırabilmesi için HTML şablonlarını kullanmasıdır. Angular, diğer JavaScript kütüphaneleri ve araçlarıyla da uyumludur. Böylece, uygulamanın özelleştirilebilir olmasını sağlar.
Angular, özellikle büyük ölçekli uygulamalar için uygun bir seçenektir. Angular, çok sayıda özellik ve araç sunar ve ayrıca zengin bir topluluğa da sahiptir. Bunlar, Angular'ın kullanımını kolaylaştırır ve hızlı bir şekilde uygulama geliştirmenize olanak tanır.
✅ Angular’ın avantajları:
- Açık kaynaklıdır.
- Tek sayfa uygulamalar oluşturur.
- Test edilebilir.
- Geniş bir topluluğu bulunur.
- Güvenilirdir.
👎 Angular’ın dezavantajları:
- Karmaşık bir yapısı bulunur.
- Angular’ı öğrenmesi diğer framework’lere göre daha zordur.
- İndirme ve kurulum süresi biraz uzundur.
5. Ember.js
Ember.js, açık kaynak kodlu bir JavaScript framework’üdür. Ember.js, tek sayfalık uygulamaların (Single Page Applications - SPA) geliştirilmesine katkıda bulunur.
Model-View-ViewModel (MVVM) tasarım kalıbını kullanır. Bu modüler yapısı sayesinde, uygulamanın farklı bölümleri birbirinden bağımsız bir şekilde geliştirilebilir.
Ember.js, önceden tanımlanmış bileşenleri ve şablonları kullanarak, uygulamanın ön yüzünde daha hızlı ve kolay bir geliştirme süreci sunar. Ember.js ayrıca, uygulamanızda kullanmak istediğiniz diğer JavaScript kütüphaneleri ve araçlarla da uyumludur. Kullanıcı dostu API'si aracılığıyla hata ayıklama ve eklentiler için Ember Inspector aracı sunar.
✅ Ember.js’nin avantajları:
- Açık kaynaklıdır.
- Kapsamlı belgeler sunar.
- Aktif bir topluluğu vardır.
- Ember CLI aracılığıyla geliştirme sürecini kolaylaştıran birçok araç ve özellik sunar.
👎 Ember.js’nin dezavantajları:
- Öğrenmesi nispeten zordur.
- Küçük projeler için uygun değildir.
- İndirme ve kurulum süresi uzundur.
